MARCEL PROUST

  

Fransız romancı, deneme yazarı ve eleştirmen. 10 Temmuz 1871’de Auteuil’de doğdu. Bütün yaşamını etkileyecek astım krizlerinin ilkini 1881’de geçirdi. 1890’da Hukuk Fakültesi’ne ve Siyasal Bilgiler Okulu’na kaydoldu. Arkadaşlarıyla birlikte “Le Banquet” dergisini kurdu; burada edebiyat eleştirileri yayımladı. 1893’te, Swann’ın Bir Aşkı’nın “taslağı” olabilecek nitelikte bir metin yazdı. 1894’te Dreyfus olayı başladı. Marcel Proust Dreyfus yanlılarını destekledi. 1895’te felsefe lisansı diplomasını aldı. Öğrenciliği sırasında okuduğu felsefeci Henri Bergson ve tarihçi Albert Sorel, düşüncesinin gelişimini önemli ölçüde etkiledi. Soyluların devam ettiği salonların seçkin kişiliklerinden biri oldu. Öykülerini 1896’da Hazlar ve Günler adlı kitapta topladı. 1898’de Dreyfus olayı büyüdü. Aynı yıl Zola’nın “J’accuse / “Suçluyorum” adlı açık mektubu “L’Aurore” gazetesinde yayımlandı. 1903’te babasının, 1905’te de annesinin ölümü Proust’u çok sarstı. Proust 1908’de büyük yapıtını Â la Recherche du temps perdu / Kayıp Zamanın İzinde yazmaya koyuldu. 14 Kasım 1913’te “Swann’ların Tarafı” yayımlandı. 1914’te “Guermantes Tarafı”nı Grasset Yayınevi’ne hazırlamaya başladı. 1918’de “Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde” yayımlandı. 10 Aralık 1919’da bu kitap Goncourt ödülü aldı. 1921’de “Guermantes Tarafı II” ile “Sodom ve Gomorra I” yayımlandı. Aynı yıl Proust Gallimard Yayınevi’ne “Sodom ve Gomorra II”yi verdi. 1922’de “Mahpus” ile “Albertine Kayıp” daktiloya çekilmeye başlandı. Proust, ekim ayı başında bir bronşit krizi geçirdi, bunu zatürree izledi. Yazar, 18 Kasım 1922’de öldü. “Mahpus” (1923), “Albertine Kayıp” (1925), “Yakalanan Zaman” (1927) ölümünden sonra basıldı.

Ödül: “Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde”  10 Aralık  1919’da Goncourt ödülü aldı.

Türkçe'de Marcel Proust: "Un amour de Swann / Swann'ın Bir Aşkı", Çev. Tahsin Yücel, Can, İst.: 1983 *A la recherche du temps perdu - A l’ombre des jeunes filles en fleurs / Kayıp Zamanın İzinde – Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde, Çev. Roza Hakmen-Ahmet Güntan, YKY, İst.: 1996 *A la recherche du temps perdu-La Côté de Guermantes / Kayıp Zamanın İzinde – Guermantes Tarafı, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 1997 *A la recherche du temps perdu - Sodome et Gomorrhe / Kayıp Zamanın İzinde – Sodom ve Gomorra, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 1997 * A la recherche du temps perdu – Du côté de chez Swann / Kayıp Zamanın İzinde – Swann’ların Tarafı, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 1999 *Kayıp Zamanın İzinde – Mahpus, Çev. Roza Hakmen-Ahmet Güntan, YKY, İst.: 2001 *Kayıp Zamanın İzinde – Albertine Kayıp, Çev. Roza Hakmen-Ahmet Güntan, YKY, İst.: 2001 *Kayıp Zamanın İzinde – Yakalanan Zaman, Çev. Roza Hakmen-Ahmet Güntan, YKY, İst.: 2001  *Sainte - Beuve'e Karşı, Çev. Roza Hakmen, Doğu Batı, İst.: 2006 *Okuma Üzerine, Çev. Işık Ergüden, Notos, İst.: 2007 *Kayıp Zamanın İzinde (özel kutulu, 2 cilt takım), Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2010 *Les plaisirs et les jours / Hazlar ve Günler, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2013 / Çev. Ceylan Özçapkın, Alakarga, İst.: 2013 *Combray – Swannların Tarafı / Kayıp Zamanın İzinde, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2014 *Okuma Günleri, Çev. Murat Erşen, Aylak Adam, İst.: 2014 / Çev. Süha Demirel, Tefrika, İst.: 2015 *Swann’ın Bir Aşkı – I – Swann’ların Tarafı / Kayıp Zamanın İzinde, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2014 *Swann’ın Bir Aşkı – II – Swann’ların Tarafı / Kayıp Zamanın İzinde, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2015 *Edebiyat ve Sanat Yazıları, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2015 *Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde –I– Memleket İsimleri: Memleket / Kayıp Zamanın İzinde, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2015 *Memleket İsimleri: İsim – Swann’ların Tarafı / Kayıp Zamanın İzinde, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2015 *Üst Kat Komşusuna Mektuplar, Çev. Elif Gökteke, YKY, İst.: 2015 *Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde –II– Memleket İsimleri: Memleket –II– Kayıp Zamanın İzinde, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2016 *Aşk Karşılıklı İşkencedir, Çev. Gözde Karalök, Zeplin, İst.: 2016 *Yaratıcı Okurluk, Çev. Ayça Günay, Palto, İst.: 2016 *Kayıp Zamanın Etrafında, Haz. ve çev. Didem Nur Güngören, Everest, İst.: 2016 *Lemoine Vakası, Çev. Gizem Yazlı, Palto, İst.: 2017 *Kibarlar Âlemi – Kayıp Zamanın İzinde - Romandan seçmeler, Çev. Roza Hakmen, YKY, İst.: 2017 *Proust Correspondance / ‘Kalan Son Güzel Kağıdım’, Haz. Jérôme Picon, Çev. Ayşenaz Cengiz, YKY, İst.: 2018 *Prenses'e Mektuplar (1917-1922), Çev. Aysel Bora, Kırmızı Kedi, İst.: 2018

Kaynaklar: Yapı Kredi Yayınları internet sitesi, erişim tarihi: 13 Ağustos 2020; Can Yayınları internet sitesi, erişim tarihi: 13 Ağustos 2020, Tefrika Yayınları internet sitesi, erişim tarihi: 13 Ağustos 2020.