URSULA KROEBER LE GUIN




(21 Ekim 1929 – 22 Ocak 2018)

Ursula K. Le Guin Amerika Birleşik Devletleri’nde, California eyaletinin Berkeley kentinde doğdu. Babası ünlü antropolog Alfred Kroeber, annesi psikolog ve yazar Theodora Kroeber’di. Çocukluğunu geçirdiği ailevi, coğrafi ve kültürel ortam ilgi ve yönelimlerinin biçimlenmesinde etkili oldu. Esinini Kızılderili efsaneleri ve masallarından alan ilk öyküsünü dokuz yaşında yazdı. Radcliff ve Columbia üniversitelerinde edebiyat eğitimi gördü. Üniversitede Fransız ve İtalyan edebiyatı okuyan Le Guin Rönesans edebiyatı alanında uzmanlaştı. Master eğitimini 1952’de Columbia Üniversitesi’nde tamamladı. 1950'li yıllarda fantastik öyküler ve romanlar yazmaya başladı. 1962'de ilk bilimkurgu öyküsü yayımlandı. 1970’li yıllardan itibaren çeşitli Amerikan ve Avustralya üniversitelerinde bilim kurgu üzerine buluşmalar ve çalışma atölyeleri gerçekleştirdi. 1974 tarihli Mülksüzler'e kadar altı bilimkurgu romanı yazdı. Bu tarihten sonra zaman zaman bilimkurgu öyküleri yazmakla birlikte romanlarında daha ziyade yarı gerçekçi/yarı fantastik temalar işledi.
Ursula K. Le Guin yerleşik edebiyat tekniklerini kendine özgü bir ustalıkla bilim kurgu öğeleriyle harmanlaması, derinlikli çizimleriyle edebî alternatif toplumlar ve düşünce biçimleri yaratmasıyla tanınmıştır. Genellikle fizik ve kimya gibi teknik bilimlerin ayrıntılarını betimlemekten kaçınmış; seçtiği izlekleri anlatıya büründürürken kültürel antropoloji, siyaset ve psikoloji üzerinde odaklanmıştır. Yapıtlarında telepati, zihin okuma gibi psişik fenomenlerden yararlandığı; karşılıklılık, birlik ve bütüncüllük gibi temaları öne çıkarışından da anlaşılacağı gibi Taoizm ve Zen felsefelerine yer verdiği görülür. Bireylerin ve toplumların yaşamında düzen ve kaos; uyum ve bütünleşmeye ulaşmak için kalkışma gibi karşıtlıklar yazarın yapıtlarında genellikle çelişkin simgeler, imge ve anıştırmalarla hikâye edilir. Yarattığı özgün ütopyalar yoluyla yeni siyasal ufukların masaya yatırılmasında önemli bir rol oynayan Ursula K. Le Guin, bilim kurgu edebiyatına saygınlık kazandırmış yazarlar arasında ilk sıralarda anılmaktadır.
Tiyatro, çocuk ve gençlik edebiyatı alanlarına da yazar ve çevirmen olarak önemli katkılarda bulunmuş olan Ursula K. Le Guin’in kitapları elliye yakın dünya diline aktarılmıştır. Goethe, Rilke, Borges ve klasik Latin ve Çin şiirinden çok sayıda şairin çevirmeni olan Le Guin bu şairlerden yaptığı bazı çevirileri de ayrıca kitaplaştırmıştır.
Le Guin'in aldığı çok sayıda edebiyat ödülü arasında Ulusal Kitap Ödülü, beş kez Hugo ve beş kez Nebula Ödülü, Kafka Ödülü ve PEN/Malamud Ödülü bulunuyor. 2014’te, edebiyata verdiği katkılardan dolayı Amerikan Ulusal Kitap Ödülü’ne değer görüldü.
Türkçe’de Yayımlanan Kitapları:
The Dispossessed (1974) /Mülksüzler, Çev. Levent Mollamustafaoğlu, 1990, Metis, İst.
The Compass Rose (1982)/Rüzgârgülü, Çev. Ümit Altuğ, 1992, Ayrıntı, İst.
City of Illusions (1967)/Yanılsamalar Şehri, Çev. Meltem Tayga, 1994, İmge, Ank.
A Wizard of Earthsea (1968)/Yerdeniz Büyücüsü, Çev. Çiğdem Erkal, 1994, Metis, İst.
Rocannon’s World (1966)/Rocannon'un Dünyası, Çev. Tûba Çele, 1995, Metis, İst.
The Tombs of Atuan (1971)/ Atuan Mezarları, Çev. Çiğdem Erkal, 1995, Metis, İst.
The Farthest Shore (1972)/En Uzak Sahil, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 1995, Metis, İst.
The Beginning Place (1980)/Başlama Yeri, Çev. Can Eryümlü, 1995, İletişim, İst.
Very Far Away From Anywhere Else (1976)/Her Yerden Çok Uzakta, Çev. Semih Aközlü, 1995, İmge, Ank.
The Eye of the Heron (1978)/Balıkçıl Gözü, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 1995, Metis, İst.
The Word for World is Forest (1972)/Dünyaya Orman Denir, Çev. Özlem Dinçkal, 1996, Metis, İst.
Tehanu (1990)/Tehanu, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 1996, Metis, İst.
Kadınlar Rüyalar Ejderhalar, Seçme yazılar, Çev. Müge Gürsoy Sökmen, Bülent Somay, Deniz Erksan, Meltem Ahıska, Seda Tural, Nurdan Gürbilek, 1999
Planet of Exile (1966)/Sürgün Gezegeni, Çev. Ayşe Gorbon, 1999, İthaki, İst.
Tales From Earthsea (2001)/Yerdeniz Öyküleri, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2001, Metis, İst.
Four Ways to Forgiveness (1995)/Bağışlanmanın Dört Yolu, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2001, Metis, İst.
The Left Hand of Darkness (1969)/Karanlığın Sol Eli, Çev. Ümit Altuğ, 2001, Ayrıntı, İst.
Always Coming Home (1985)/Hep Yuvaya Dönmek, Çev. Cemal Yardımcı, 2002, Ayrıntı, İst.
The Other Wind (2001)/Öteki Rüzgâr, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2004
Changing Planes (2003)/Uçuştan Uçuşa, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2004, Metis, İst.
The Birtday of the World (2002)/Dünyanın Doğum Günü ve Diğer Öyküler, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2005, Metis, İst.
Gifts (2004)/Marifetler, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2006, Metis, İst.
A Fisherman of the Inland Sea (1994)/İçdeniz Balıkçısı, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2007, Metis, İst.
Voices (2007)/Sesler, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2008, Metis, İst.
Kanatlı Kediler Masalı 1 - Dört Yavru, Çev. Naz Beykan, Günışığı Kitaplığı, İst.
Kanatlı Kediler Masalı 2 – Yuvaya Dönüş, Çev. Naz Beykan, Günışığı Kitaplığı, İst.
Kanatlı Kediler Masalı 3 – Yeni Arkadaş, Çev. Naz Beykan, Günışığı Kitaplığı, İst.
Kanatlı Kediler Masalı 4 – Kentte Tek Başına, Çev. Naz Beykan, Günışığı Kitaplığı, İst.
Powers (2008)/Güçler, Çev. Çiğdem Erkal İpek, 2009, Metis, İst.
Lavinia (2008)/Lavinia, Çev. Gürol Koca, 2009, Metis, İst.
The Wind’s Twelve Quarters (1975)/Rüzgârın On İki Köşesi, Çev. Aysun Babacan, 2011, Ayrıntı, İst.
The Lathe of Heaven (1971)/Rüyanın Öte Yakası, Çev. Aylin Ülçer, 2011, Metis, İst.
Balık Çorbası, Çev. Kemal Atakay, 2011, Elma, İst.
Unlocking the Air and Other Stories (1996)/Aya Tırmanmak ve Diğer Öyküler, Çev. Aslı Biçen, 2012, Metis, İst.
Yerdeniz (6 Kitap Tek Cilt), Çev. Çiğdem Erkal, 2012
Malafrena (1979)/Malafrena, Çev. Cemal Yardımcı, 2013, Metis, İst.
Karanlığın Sol Eli, Çev. Ümit Altuğ, 2013, Ayrıntı, İst.
Her Yerden Çok Uzakta, Çev. Semih Aközlü, 3.bas. 2016, İmge, Ank.
The Wave in the Mind (2004)/Zihinde Bir Dalga - Yazar, Okur ve Hayal Gücü Üzerine, Çev. Müge Gürsoy Sökmen, Tuncay Birkan, Özde Duygu Gürkan, Özge Çelik, Savaş Kılıç, 2017
The Telling (2000)/Anlatış, Çev. Kemal Baran Özbek, 2017, İthaki, İst.
Steering the Craft (1998)/Dümeni Yaratıcılığa Kırmak, Çev. Damla Göl, 2017, Hep Kitap, İst.
Tanrı Kuşlarıyla Buluşmak, Çev. Gökçenur Ç., 2017, Yitik Ülke, İst.
Wild Girls (2011)/Vahşi Kızlar, Çev. Seda Taş, 2018, Ayrıntı, İst.
Orsinya Öyküleri, Çev. Çiğdem Erkal, 2018, İthaki, İst.
Uçsuz Bucaksız, Çev. Aysun Babacan-Çiğdem Erkal, 2018, Doğan Kitap, İst.
Sözcüklerdir Bütün Derdim-Hayat ve Kitaplar Üzerine Yazılar, Çev. Damla Göl, 2018, Hep Kitap, İst.
Dancing at the Edge of the World/Dünyanın Kıyısında Dans, Çev. Seda Ersavcı, 2018, İthaki, İst.
Lao Tzu: Tao Te Ching / Yol’a ve Yol’un Gücüne Dair, Çev. Bülent Somay, Ezgi Keskinsoy, 2018
Devrimden Önceki Gün, Çev. Ayberk Erkay, 2019, İnka, İst.
Boşa Geçirecek Vakit Yok, Çev. Damla Göl, 2019, Hep Kitap, İst.
Late in the Day (2016)/Günün Geç Vakitleri, Çev. Can Gürses, 2019, Ayrıntı, İst.
Denizyolu, 2019, Doğan Kitap, İst.
Şimdilik Her Şey Yolunda, Çev. Gökçenur Ç., 2019.
Hakkında Yazılan Kitaplar: Levis Call, Ursula K. Le Guin'in Postmodern Anarşizmi, 2017, Sub, İst.
Kaynaklar: Metis Yayınları internet sitesi; Ayrıntı Yayınları internet sitesi; İthaki Yayınları internet sitesi; Engin Çağlar, “Kendine Ait Bir Ülke”, Yeni Şafak Kitap, 10 Kasım 2018.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Sándor Márai

RALF ROTHMANN

JAVİER MARİAS KİTAPLARI